Nie każdy przedsiębiorca ma świadomość konieczności rejestracji w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Jeśli już się zarejestruje, nie ma pojęcia, jak zacząć zarządzać odpadami w BDO.
Chociaż rejestr w Bazie danych odpadowych działa od 24 stycznia 2018 r., to dopiero od 1 stycznia 2020 r. zaczął w niej funkcjonować moduł ewidencyjny, a stopniowo później moduły sprawozdawcze. Problemy przedsiębiorców nie zniknęły z początkiem działań w Bazie danych o odpadach. Przedsiębiorcy zadają sobie pytania, kto powinien znaleźć się w BDO, jakie odpady mają być w niej zarejestrowane oraz jak zacząć z niej korzystać. Marszałek województwa dokonuje wpisu do rejestru Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami na wniosek lub z urzędu, ale uzyskanie odpowiedzi na pytania utrudnia wysokie obłożenie urzędów marszałkowskich. Duża ilość pracy dotyczy zmian w funkcjonowaniu zarządzania gospodarką odpadową w zakresie zadań związanych z BDO. Główne problemy dotyczące korzystania z Bazy danych odpadowych, z którymi zmagają się przedsiębiorcy, zostały opisane poniżej.
Według art. 72 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, dane, na podstawie których są sporządzane dokumenty ewidencji odpadowej wprowadzone do BDO, należy archiwizować. Zgromadzone informacje są podstawą do tworzenia ewidencji odpadów w BDO. W związku z tym przez 5 lat powinniśmy działać dwojako - w formie elektronicznej i papierowej. Dobrym rozwiązaniem na uporządkowanie danych odpadowych w przedsiębiorstwie jest skorzystanie z własnego systemu, w którym każdy obrót odpadami jest rejestrowany. Korzystanie z zewnętrznego systemu, stanowiącego alternatywę dla BDO, to rozwiązanie nieobowiązkowe, jednakże może ułatwić realizację obowiązku wprowadzania danych odpadowych. Zazwyczaj zewnętrzne systemy odpadowe cechują się uproszczoną procedurą wprowadzania danych, ich całkowitym monitoringiem, a także rozdzieleniem odpowiedzialności wewnątrz przedsiębiorstwa. W przypadku przerwania (awarii) pracy BDO wprowadzone dane odpadowe pozostaną zarchiwizowane w systemie zewnętrznym, który gwarantuje dalsze prowadzenie ewidencji odpadowej w formie elektronicznej i papierowej.
Sporym problemem jest wdrożenie pracowników do nowego systemu sprawozdawczości odpadowej poprzez BDO. Poza małą ilością czasu wdrożeniowego pojawiają się problemy związane z nowymi możliwościami. Z perspektywy działającego przedsiębiorstwa, zmiany stawiają wiele nowych wyzwań. Nowy system sprawozdawczości odpadowej jest nieznany, często również mało intuicyjny. Wprowadzanie danych do systemu odpadowego wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Poczynając od poprawności informacji, braku wiedzy o sposobie klasyfikacji oraz weryfikacji danych, aż po ich dublowanie w systemie odpadowym. Obowiązkiem ciążącym na prowadzącym działalność jest zapewnienie poprawności wprowadzanych danych odpadowych. Pod uwagę należy wziąć także bezpieczeństwo dostępu do systemu odpadowego od strony technicznej, jak i odpowiednie nadanie uprawnień oraz obowiązków osobom funkcyjnym. Nawiązując do poprawności informacji należy zwrócić szczególną uwagę na masę odpadów przyjętych i przekazanych, ponieważ jest to ściśle powiązane z kartami przekazania odpadów (KPO).
Przedsiębiorca w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami może zetknąć się z wieloma problemami. Przez zmiany i do tej pory niedopracowany system, użytkownicy nie są zaznajomieni z możliwościami Bazy danych odpadowych. Warto wdrożyć się do Bazy danych o odpadach. Należy przemyśleć, czego jeszcze nam brakuje oraz jak działać, aby w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami uniknąć nieprawidłowości.
Jedną z nowości przy wypełnianiu dokumentów jest numer rejestrowy z Bazy danych o odpadach. Przedsiębiorca, który w związku z rejestrem w Bazie danych odpadowych podlega opłacie rejestrowej i rocznej, powinien zawrzeć numer rejestrowy z BDO w każdym dokumencie związanym z działalnością w kontekście odpadów oraz produktów i opakowań. Brak numeru rejestrowego z Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami może być sankcjonowany w postaci kary pieniężnej w wysokości od 1000 zł do 1 mln zł.
Przedsiębiorca powinien wiedzieć, że to właśnie przekazujący odpady jest zobowiązany do wystawienia KPO. W BDO wystawienie karty przekazania odpadów odbywa się elektronicznie. W przypadku braku możliwości wystawienia karty przekazania odpadów online poprzez BDO warto przygotować sobie ją z wyprzedzeniem czasowym, pamiętając jednak, że po zatwierdzeniu KPO nie będzie możliwości jej zmiany.
Ostatnim dniem z możliwością prowadzenia ewidencji odpadowej w formie papierowej był 31 grudnia 2020 r., zgodnie z art. 236a ustawy o odpadach. W ostatniej zmianie art. 236a ustawy o odpadach, przez art. 26 pkt 1 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, został usunięty ust. 3, który zobowiązywał do wprowadzenia do BDO papierowej ewidencji odpadowej z 2020 r. w terminie do 31 stycznia 2021 r. Został więc zniesiony ten obowiązek.
Należy jednak pamiętać, że papierowa ewidencja odpadów nadal jest możliwa, ale tylko w przypadku ogłoszonej awarii BDO. W takim jednak przypadku ewidencję odpadową trzeba będzie wprowadzić do BDO w terminie 30 dni od dnia ustania awarii, zgodnie z art. 67 ust. 10 ustawy o odpadach.
Powyższe obowiązki dotyczą głównie przedsiębiorców, ale muszą je również realizować inne podmioty (organizacje, urzędy itd.) objęte obowiązkiem rejestracji w BDO, w tym obowiązane do prowadzenia ewidencji odpadów.
Umów darmową prezentację aplikacji Zarządzanie gospodarką odpadami!
Pomocne przy prowadzeniu ewidencji odpadów może być zastosowanie specjalistycznego oprogramowania. Aplikacja Zarządzanie gospodarką odpadami to nowoczesne rozwiązanie umożliwiające prowadzenie ewidencji odpadowej, zgodnie z przepisami prawa. Aplikacja ta automatyzuje wpisywanie obrotów do kart ewidencji odpadów (KEO) w Bazie danych odpadowych, a także przesyłanie kart przekazania odpadów do BDO. Aplikacja Zarządzanie gospodarką odpadami umożliwia również generowanie raportów i zestawień odpadowych (KPO, KEO, sprawozdania rocznego z wytworzonych odpadów czy zbiorczego raportu wszystkich obrotów odpadów), a także kontrolę ilości wytworzonych odpadów poprzez możliwość porównania z limitami określonymi w pozwoleniach.
Zobacz również: