Zmiana dyrektywy odnośnie efektywności energetycznej

Ograniczenie zapotrzebowania na energię jest jednym z pięciu wymiarów strategii na rzecz unii energetycznej ustanowionej w komunikacie Komisji Europejskiej (KE) z dnia 25 lutego 2015 r. – "Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu".

Cele strategii w tym zakresie zostały wdrożone 24 grudnia 2018 r. do:

• dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (dyrektywa EED), przez dyrektywę (UE) 2018/2002;
• rozporządzenia (UE) 2018/1999 w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, które to rozporządzenie stosuje się bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich.

Od tego czasu dyrektywa EED, jak i ww. rozporządzenie były kilka razy zmieniane.

Podniesienie efektywności energetycznej na szczeblu krajowym

Zmieniona dyrektywa EED jako cel przedstawia zwiększenie efektywności energetycznej o co najmniej 32,5% do 2030 r. w stosunku do 2014 r., jednocześnie zakładając, iż w 2030 r. unijne zużycie energii pierwotnej nie może być większe niż 1128 Mtoe.

W art. 7 dyrektywy EED, dotyczącym obowiązku oszczędności energii, wskazano, iż państwa członkowskie muszą osiągnąć łączne oszczędności końcowego zużycia energii w każdym roku od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2020 r. co najmniej w wysokości 1,5% wartości wolumenu sprzedaży energii odbiorcom końcowym. Ponadto w okresie 2021-2030 r. państwa członkowskie muszą osiągać co roku nowe oszczędności, w wysokości 0,8% rocznego zużycia energii końcowej (uśrednionego dla lat 2016-2018). Dodatkowo państwa członkowskie po 2030 r. przez kolejne 10 lat nadal muszą realizować nowe roczne oszczędności, chyba że przegląd KE w 2027 r. wykaże, że nie jest to konieczne. W art. 7 podano również sposoby obliczania wymaganej wielkości oszczędności energii.

Nowe wymagania dotyczące opomiarowania zużycia energii

Dodany art. 9c do dyrektywy EED stanowi o tym, że po 25 października 2020 r. nowo instalowane liczniki ciepła i podzielniki kosztów ciepła powinny umożliwiać zdalny odczyt, aby zapewnić efektywne kosztowo oraz częste udzielanie informacji o zużyciu, a dotychczasowe będą musiały być wymienione na takie do 1 stycznia 2027 r. Zmieniona dyrektywa EED w tym zakresie ma zastosowanie jedynie do opomiarowania ogrzewania, chłodzenia i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) z centralnego źródła. Ponadto w nowych budynkach wielomieszkaniowych mają zostać zainstalowane indywidualne liczniki ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, natomiast dla istniejących budynków wielomieszkaniowych, zaopatrywanych z systemu ciepłowniczego, konieczne jest zapewnienie przejrzystych, krajowych przepisów dotyczących podziału kosztów zużycia energii oraz c.w.u. Zgodnie z art. 11 i 11a dyrektywy EED, odbiorcy końcowi muszą otrzymywać rachunki oraz informację o rozliczeniach i zużyciu energii bezpłatnie.

Audyt energetyczny przedsiębiorstwa – nowy obowiązek dla MŚP?

Ważna informacja o zmianach dotyczy małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w temacie audytów energetycznych. Komisja Europejska do końca 2019 r. miała dokonać oceny skuteczności wdrażania definicji MŚP do celów art. 8 ust. 4 dyrektywy EED, czyli obowiązku wykonania audytu energetycznego raz na 4 lata.

W stosownych przypadkach KE ma przyjąć wnioski ustawodawcze, jednak do tej pory nie zostały one przyjęte. Tak więc obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego przedsiębiorstwa, na zasadach określonych w rozdziale 5 (art. 36-38) ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, nadal dotyczy tylko dużych przedsiębiorców.

Kiedy zmiany w prawie odnośnie efektywności energetycznej?

Krajowe przepisy ustawowe i wykonawcze powinny zostać dostosowane do zmienionej dyrektywy EED przez dyrektywę (UE) 2018/2002 w ciągu 18 miesięcy, czyli do 25 czerwca 2020 r. Z dniem 1 stycznia 2021 r. powinny wejść w życie kolejne zmiany dyrektywy EED, które zostały wprowadzone przez rozporządzenie (UE) 2018/1999.

Dopiero 22 maja 2021 r. zmiany dyrektywy EED zostały wprowadzone do ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej. Natomiast wprowadzone 28 kwietnia 2023 r. zmiany do ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków mają służyć stosowaniu rozporządzenia (UE) 2018/1999.

12 października 2025 r. dyrektywę EED zastąpi dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (wersja przekształcona). Odesłania do uchylonej dyrektywy rozumie się jako odesłania do nowej i odczytuje zgodnie z tabelą korelacji zamieszczoną w załączniku XVII nowej. Do tego czasu nowa dyrektywa powinna być wdrożona do przepisów krajowych.

Według przepisów art. 11 nowej dyrektywy (UE) 2023/1791, przedsiębiorstwa, których średnie roczne zużycie energii w ciągu ostatnich trzech lat, przy uwzględnieniu wszystkich nośników energii, przekroczy:

• 85 TJ – do 11 października 2027 r. będą musiały wdrożyć certyfikowany system zarządzania energią;
• 10 TJ i które nie wdrożyły systemu zarządzania energią – do 11 października 2026 r. (a następnie co 4 lata) będą musiały zostać poddane audytowi energetycznemu.

Jak nadążać za zmianami przepisów o efektywności energetycznej?

W nadążaniu za zmieniającymi się przepisami dotyczącymi efektywności energetycznej pomocne może być specjalistyczne oprogramowanie. Serwis prawny Atmowiedza zawiera aktualne informacje z zakresu ochrony środowiska usprawniając terminową realizację obowiązków środowiskowych oraz planowanie z odpowiednim wyprzedzeniem zmian organizacyjnych lub inwestycyjnych.

Zobacz również: